Bijvangst
Tegenwoordig wordt meer dan 30% van de wereldwijde vispopulaties overbevist (FAO, 2016). Overbevissing is nauw verbonden met het onnodige verlies van miljoenen tonnen onderwaterleven, in de vorm van bijvangst van vissen, zeeschildpadden, walvissen, dolfijnen, haaien, zeevogels, koraal en vele andere soorten.
Meestal specialiseert een vissersboot zich in het vangen van één of meerdere specifieke vissoorten. Maar de visnetten vangen niet alleen vissen die bestemd zijn voor de markt. Er worden jaarlijks miljoenen jonge of commercieel waardeloze vissen gevangen, zonder dat dit de bedoeling van de vissers was. Deze soorten die onbedoeld worden gevangen, noemen we ‘bijvangst’.
Ze worden overboord gegooid maar zijn dan al vaak dood. Talloze dieren zoals walvissen, dolfijnen, zeeschildpadden, zeevogels, haaien, koraal en zeesterren worden het slachtoffer van bijvangst. Bijvangsten zijn zo een belangrijke oorzaak van de sterke achteruitgang van de populaties van tal van zeedieren.
Er zijn verschillende vistechnieken die geen selectie maken en alle mogelijke soorten vangen die voorbijzwemmen.
Zo is er bijvoorbeeld de longline-visserij. Vissers gebruiken daarbij een lange lijn, waaraan vele kortere lijnen met haken bevestigd zijn. De hoofdlijn kan wel 100 km lang zijn, met duizenden haken die eraan bevestigd zijn, bedoeld om tonijn of zwaardvis te vangen. Helaas komen ook andere dieren op het lokaas af, zoals de zeeschildpad. Met behulp van cirkelhaken in plaats van de traditionele haken kan de bijvangst van niet-doelsoorten, zoals zeeschildpadden, met maar liefst 80 procent verlaagd worden. WWF werkt samen met duizenden longline-tonijnvissers zodat betere vismethoden leiden tot minder impact op het onderwaterleven en een duurzame visserij op de lange termijn.
Voor de vissers zijn bijvangsten ook nadelig: ze zijn moeilijk te vermijden en ze veroorzaken tijdverlies en voor honderden miljoenen euro’s schade aan materiaal.
Er bestaan oplossingen voor het bijvangstprobleem. Er zijn bijvoorbeeld visnetten met een aangepaste vorm en grootte, zodat jonge vissen, schildpadden of zeezoogdieren kunnen ontsnappen langs de grotere mazen van het net. De netten kleuren blijkt ook een goede manier te zijn om vogels op een afstand te houden.
WWF steunt het onderzoek naar duurzame vistechnieken. Om die reden hebben we in 2004, in samenwerking met wetenschappers en de vissector, de ‘smart gear competition’ gelanceerd, een wedstrijd die er elk jaar voor zorgt dat de beste innovaties voor een visvangst zonder bijvangst uitgewerkt en toegepast worden.
