LUKI

BOSBESCHERMING DOOR BEVORDERING VAN DUURZAME LANDBOUW EN VOEDSELZEKERHEID

Het Luki Reservaat in Congo herbergt een waardevol overblijfsel van een vroeger reusachtig primair oerwoud. Maar het woud staat onder druk, door de aanhoudende houtkap voor zaaghout en brandhout en de lokale landbouwpraktijken op basis van brandcultuur van het bos. WWF biedt er alternatieven aan de bevolking en de lokale overheid en ondersteunt zo de economische en sociale ontwikkeling van de streek, bevordert de voedselzekerheid en beschermt op die manier het oerwoud. 

Een eeuwenoud regenwoud verandert in as 

In Bas-Congo, een provincie in het zuidwesten van de Democratische Republiek Congo, ligt het Luki Reservaat, middenin het unieke Mayombewoud. Dit 33 000 hectare groot reservaat is het meest zuidelijke punt van een eeuwenoud regenwoud, en is al sinds 1976 erkend als biosfeerreservaat door UNESCO. Toch wordt het bedreigd. Vele delen van dit buitengewone woud zijn al in een droge savannes veranderd door de kap- en verbrandtechniek van de plaatselijke landbouwers. Deze savannes worden elk jaar opnieuw verbrand om kleine zoogdieren te vangen, waardoor de bodem er bijzonder slecht aan toe is. Andere belangrijke bedreigingen op het woud is de houtkap voor zaaghout en voor het maken van houtskool. Zowel het zaaghout als de houtskool is deels voor lokaal gebruik, en deels voor export naar de steden Matadi en Kinshasa.  

Het woud langzaamaan opnieuw doen groeien 

WWF-België tracht dit te voorkomen door actie te ondernemen op 3 vlakken. 

• Duurzame landbouw  

Aan duurzame landbouw doen, onder andere via de boerderijen die hiervoor worden opgericht, biedt een voedzaam en winstgevend alternatief voor de exploitatie van de bossen. Duurzame landbouw wordt de belangrijkste activiteit van lokale bewoners die aan het project deelnemen, en voorkomt dat de kap- en verbrandtechniek wordt doorgezet. Tot nu toe zijn er al 40 duurzame boerderijen opgestart, voor de bescherming van het woud en het welzijn van de lokale gemeenschappen. 

• Herbebossing 

Herbebossing gebeurt op twee manieren: enerzijds worden er plantages aangelegd van snelgroeiende bomen om aan de voorziening van houtskool te voldoen, en anderzijds wordt savanne gevrijwaard van vuur zodat natuurlijke regeneratie van bos mogelijk wordt.  

We leggen 1000 hectare plantages aan in samenwerking met de lokale gemeenschappen, zodat deze plantages gebruikt kunnen worden voor houtkap en de illegale houtkap binnen reservaat afneemt. 

Daarnaast sensibiliseren we ook de dorpelingen en landeigenaars over de gevolgen van hun kap- en verbrandmethodes. Ze krijgen steun om plantages aan te leggen en om de savanne actief te beschermen tegen het vuur.  

Door de savanne te vrijwaren van vuur kan de bodem langzaamaan herstellen en opnieuw vruchtbaar worden, en kan er opnieuw een natuurlijk woud op de savannes groeien. De dieren kunnen er natuurlijke habitat terugvinden en de bewoners beschikken weer over brandhout. 

De eerste zone voor natuurlijke regeneratie van de bodem werd ingesteld in 2008. Ondertussen is er ongeveer 5000 hectare in zo’n regeneratiezones omgezet.  

• Bosbescherming 

Ten slotte worden de natuurlijke bossen ook beheerd door de gemeenschappen in samenwerking met WWF, en zetten 60 rangers zich in voor de bescherming van het woud. 

Dankzij het project zullen 10 000 gezinnen financieel ondersteund worden om aan duurzaam bosbeheer te doen. Onrechtstreeks zullen de levensomstandigheden van nog eens 100 000 bewoners rond het reservaat verbeteren dankzij het project. 

CO2-uitstoot door ontbossing onderzoeken en voorkomen 

Daarnaast is WWF-België ook de samenwerking aangegaan met de Universiteit Gent en het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika om te onderzoeken in welke mate deze natuurlijke regeneratiezones koolstof kunnen opslaan. Bomen slaan namelijk koolstof op, en laten die weer vrij eens ze gekapt worden.  

Dit project maakt deel uit van het ‘REDD+’-programma van de Verenigde Naties, dat wil zorgen voor de vermindering van CO2-uitstoot door ontbossing en bosdegradatie, en ondertussen het natuurbehoud wil verbeteren, met het uiteindelijke doel om de klimaatverandering tegen te gaan.