De bescherming van het korhoen in de hoge venen

April 2018

25 nieuwe korhoenders om de laatste Belgische populatie te versterken

Afgelopen lente werden 10 korhoenders (vijf mannetjes en vijf vrouwtjes) afkomstig uit Zweden vrijgelaten in de Hoge Venen. Een jaar later lijkt hun aanpassing goed te verlopen: door deze translocatie is het onmiddellijke uitsterven van de laatste populatie korhoenders in België vermeden. Dat blijkt uit het evaluatieverslag van de eerste missie. De jaarlijkse versterking moet echter blijven zorgen voor het behoud van de soort. Goed nieuws: op 1 mei worden opnieuw 25 korhoenders uit Zweden geïntroduceerd in de Hoge Venen, waar, voor de herintroducties, de emblematische soort van de regio op het punt stond te verdwijnen.

De ervaring van de eerste missie bleek overtuigend. De tien vogels overleefden zonder enig probleem de vangst en het transport naar hun nieuwe thuis in de Hoge Venen. Na te zijn onderzocht door een dierenarts, kregen zes van hen een gps-zender die het mogelijk maakte hen te lokaliseren en op te volgen. Daarna werden ze vrijgelaten. Momenteel zijn er nog steeds minstens vijf Zweedse vogels op het plateau van de Hoge Venen, vier mannetjes en een vrouwtje. Het vrouwtje heeft zelfs genesteld. De overlevingskans van deze korhoenders ligt daarom dicht bij die van de vogels in Zweden die niet zijn verplaatst, wat een succes is! Een telling in mei kan ons helpen andere Zweedse korhoenders te identificeren. Vandaar het belang van deze tweede missie die zal worden geleid door WWF, de Universiteit van Luik, Spadel, Pairi Daiza Foundation, DNF en het Koninklijk Instituut voor Natuurwetenschappen.

Nationale Loterij ondersteunt WWF-België voor dit programma. 

April 2017

De populatie korhoenderen in de Hoge Venen is de laatste in België en een van de laatste in Noordwest-Europa. De soort is beschermd sinds 1967. Toch zijn de emblematische dieren met uitsterven bedreigd in ons land. Met slechts 2 hanen en 1 hen in 2015, waren de dagen geteld voor de soort in België.

Het korhoen heeft een dramatische terugval gekend door jacht, fragmentatie en vernietiging van zijn habitat en de invloed van toerisme. Destijds werden er inspanningen geleverd om de habitat te herstellen en toerisme zo veel mogelijk te kanaliseren voor de rust van de dieren. Intussen is de populatie zo klein geworden dat het ook met betere levensomstandigheden onmogelijk is om zich natuurlijk te herstellen. De dichtstbijzijnde populaties van onze buurlanden zijn te ver weg om de Belgische populatie op een natuurlijke manier te versterken.

Korhoenderen worden erkend als een soort met een grote biodiversiteitswaarde, een ‘paraplusoort’: als de habitat van het korhoen beschermd wordt, zullen vele andere plant- en diersoorten die karakteristiek zijn voor hetzelfde milieu daar ook baat bij hebben. Als iconisch dier voor de Hoge Venen beschermt het korhoen dus ook onze lokale biodiversiteit.

De Universiteit van Luik en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen leiden het project om de populatie korhoenderen te vergroten in België, en wordt hiervoor gesteund door WWF, Spa en Pairi Daiza. In april 2017 werden 10 korhoenderen vanuit Zweden overgebracht naar België en vrijgelaten in de Hoge Venen, nadat ze werden geringd. Sommigen werden ook voorzien van een zender die onderzoekers toelaat hen op te volgen in het natuurpark. Momenteel wordt er wetenschappelijk onderzoek gevoerd naar deze korhoenderen, in een tweede fase zouden we de populatie verder kunnen versterken door jaarlijks 25 korhoenderen uit Zweden te introduceren in de Hoge Venen, tot 2022. Daarnaast onderzoeken we of een kweekprogramma opstarten in de Hoge Venen, om de dieren er vervolgens vrij te laten, een goede optie is om de populatie uit te breiden. Zo kan de wilde populatie aangroeien en zich uitbreiden. Op termijn moet dan een leefbare populatie ontstaan van 80 à 160 individuen in het wild en kunnen we de soort versterken in ons land.

Céline De Caluwé, projectverantwoordelijke bij WWF-België: ‘Met deze actie wil WWF het korhoen een tweede kans geven in België, zoals we in veel landen in de wereld gedaan hebben: bijvoorbeeld de lynx in Spanje en Oostenrijk, de bizon in Roemenië en de neushoorn in Zuid-Afrika. Voor het overleven van deze soorten, wil WWF het belang van landschappen die een grote diversiteit aan planten en dieren kunnen herbergen onderstrepen. Belgen zijn bezorgd om de staat van onze natuur en vragen ons concreet actie te ondernemen. Dankzij de steun van onze leden konden we dit project mee waar maken.’