Het Congobekken herbergt een uitzonderlijke schat voor de biodiversiteit: het Virunga Park, het eerste nationale park op het Afrikaanse continent. Dit park is internationaal gekend om zijn enorme diversiteit aan habitats en diersoorten, waaronder de berggorilla’s en de okapi’s.
De gemeenschappen rondom het Virunga Nationaal Park zijn voor meer dan 90% afhankelijk van hout voor hun energievoorziening. Zo gebruiken ze brandhout en ‘makala’ (houtskool in de lokale taal) om te voorzien in hun energiebehoeften. De demografische explosie in Goma, die gedeeltelijk te wijten is aan de plattelandsvlucht van mensen op zoek naar veiligheid na meer dan 20 jaar aanhoudende conflicten, zet de natuurlijke bronnen van het park enorm onder druk.
Om de bevolking te helpen en de druk op de natuurlijke bronnen van het Virungapark te verlichten (en zo ook de habitat van de gorilla te beschermen), heeft WWF-België – samen met zijn partners en dankzij de steun van de Europese Unie – in 2007 een vernieuwend project voor herbebossing opgezet. Dit project, genaamd ECOmakala, bestaat uit de productie van een duurzame makala, de ‘eco-makala’, in de grenszones van het park.
In samenwerking met duizenden kleine landbouwers heeft WWF sinds 2007 meer dan 10 000 hectare bomen aangeplant rond het park. Dit gemeenschappelijk herbebossingsproject heeft tot doel om tegemoet te komen aan de energiebehoeften van de naburige gemeenschappen, door een duurzaam en legaal alternatief te bieden voor de houtskool afkomstig uit het park. Het project wil ook de socio-economische ontwikkeling van de kleinschalige landbouwers en plantenkwekers ondersteunen, terwijl het de ontbossing van het Virunga Nationaal Park bestrijdt.
In het kader van dit project steunt WWF ook lokale vrouwenverenigingen in de productie van ‘efficiënte houtstoofjes’, die tot 50% minder houtskool verbruiken dan de traditionele houtstoofjes.
Sinds 2016 hebben deze activiteiten geleid tot de creatie van ‘Goma Stove’, een lokaal bedrijf dat efficiënte houtstoofjes produceert. Het bedrijf tilt de productie tot op een semi-industrieel niveau, waardoor veel meer mensen de stoofjes zullen kunnen gebruiken, en de houtkap in het Virungapark verminderd kan worden.
Naast het doel om samen een duurzame waardeketen in makala op te zetten, zet het project zich ook in voor een diversifiëring van zuivere herbebossingsactiviteiten door de introductie van bomen in de landbouwvelden. Het is immers belangrijk om erover te waken dat de productiebronnen van de makala tegelijk ook de voedingsproductiesystemen ondersteunen.
De boom op de akker is een waar hulpmiddel voor de veerkracht van de landbouwers. Bomen dragen bij tot de bescherming van de grond, tot de kwaliteit van de gewassen en tot de verzachting van de veranderingen in het lokale klimaat. Op termijn zal boslandbouw ook bijdragen tot de productie van makala voor de stadsbewoners, en dus voor de bescherming van de bossen in het park. Het zal tevens een nieuwe bron van inkomsten verschaffen aan de landbouwers.
WWF won met het project ECOmakala de National Energy Globe Award 2016 in de Democratische Republiek Congo, dat geselecteerd werd als beste milieuproject voor het land.