Eet voor een betere planeet
Voedsel is belangrijk: het brengt mensen samen, het brengt troost en vreugde, en het levert belangrijke bouwstenen voor onze gezondheid. Maar onze voedselkeuzes hebben een grote impact op de natuur, het milieu en het klimaat, zowel hier bij ons als elders in de wereld. Gelukkig hebben we die keuzes zelf in de hand.
Het grootste deel van de milieu-impact van voedsel komt van de primaire productie, dat wil zeggen het kweken van planten en dieren. Om bv. vlees, eieren en melk te produceren, moeten naast granen en mais ook gewassen zoals soja worden verbouwd als voedsel voor boerderijdieren. Dit zorgt in sommige landen zoals Brazilië voor ontbossing waardoor heel wat wilde dieren hun leefgebied verliezen. Dit draagt bovendien bij aan de klimaatopwarming. Dichter bij huis zorgen overtollig gebruik van gewasbestrijdingsmiddelen en mest voor een afname van de waterkwaliteit en de biodiversiteit in ons platteland. Toch kan de landbouw en veeteelt ook helpen om enkele belangrijke uitdagingen aan te pakken, bijvoorbeeld door afvalstromen om te zetten in voedsel of door waardevolle graslanden te beheren voor meer biodiversiteit, erosiepreventie en waterberging. Het gaat er dus niet alleen om wat je eet, maar ook hoe dit voedsel geproduceerd werd.
Een milieuvriendelijke voedselkeuze is een effectieve manier om klimaatverandering tegen te gaan en de biodiversiteit te beschermen. Maar hoe doe je dat? Hieronder vind je alvast enkele tips.
Milieuvriendelijke voedseltips
1. Kies voor meer plantaardige producten
Door te kiezen voor een gevarieerd voedingspatroon, met meer plantaardige producten die lokaal en volgens de seizoenen werden geproduceerd kies je voor voedzame producten met lage milieu-impact. Overmatige vleesconsumptie zet het klimaat onder druk en bedreigt de biodiversiteit. De vleesconsumptie van Belgen is in de tweede helft van de vorige eeuw verdubbeld en we eten vandaag nog steeds twee maal zo veel vlees als nodig is. Fruit en groenten eten we dan weer te weinig. Het (deels) vervangen van dierlijke producten door plantaardige producten is dan ook een logische, gemakkelijke en effectieve manier om je eetgewoontes milieuvriendelijker te maken. Peulvruchten (o.a. linzen of kikkererwten) en producten die daarvan zijn gemaakt (zoals tofu) zijn de beste voorbeelden van goede alternatieven.
2. Promoot verantwoord geproduceerde producten
Elke dag eten we voedsel van over de hele wereld, waarvan de productie mogelijk invloed heeft gehad op het land van herkomst. Zo zorgt de Europese consumptie ervoor dat er iedere 17 dagen een stuk bos zo groot als Brussel verdwijnt. Dit heeft dramatische gevolgen voor de dieren en de mensen die in deze gebieden leven. Kies daarom voor meer duurzaam geproduceerd voedsel van bij ons. Dit kan je in de winkel vaak herkennen via een label (bv. bio), of je kan zelf op zoek gaan naar de meest duurzame producten door je aankopen te doen via de korte keten of rechtstreeks op de boerderij. Zo weet je precies waar je voedsel vandaan komt. Bovendien garanderen deze producten vaak een beter inkomen voor de lokale landbouwers.
Ons eten komt niet enkel van het land maar ook uit de zee. Terwijl de overexploitatie van visbestanden blijft toenemen, importeert de Europese Unie drie keer meer vis dan ze exporteert. In de EU consumeren we bovendien slechts een handvol soorten (tonijn, kabeljauw, zalm, koolvis uit Alaska en tropische garnalen), wat de druk op deze hulpbronnen nog opvoert. Aquacultuur lijkt vaak het gedroomde alternatief, maar die vlieger gaat niet op als het over soorten gaat die zelf vis, schaal-of schelpdieren eten. Hierdoor wordt de voetafdruk op de wilde visvangst niet noodzakelijkerwijs kleiner. De Viswijzer van WWF helpt je bij het maken van verantwoorde keuzes aan de vistoog. Ten slotte kan je ook via de korte keten verse producten kopen, recht van bij de boer.
3. Gooi geen voedsel in de prullenbak
Eetbaar voedsel weggooien is schadelijk voor het milieu, aangezien het de middelen verspilt die worden gebruikt om voedsel te produceren, te vervoeren en op te slaan. Dit zorgt ervoor dat alle milieueffecten van voedselproductie tevergeefs zijn ontstaan. Voedsel dat op de vuilnisbelt terechtkomt, veroorzaakt ook methaanemissies, die de klimaatverandering veel sterker versnellen dan koolstofdioxide. Probeer dan ook zo weinig mogelijk voedsel weg te gooien en van de restjes in je koelkast een heerlijke spontane maaltijd te bereiden.
Zo verminder je voedselverspilling:
- Koop geen voedsel tevergeefs. Controleer je kast en maak een boodschappenlijstje voordat je inkopen doet.
- Controleer in de winkel de vervaldatum van de producten, zodat je tijd hebt om het product op tijd te gebruiken.
- Sla geen producten in die je niet op tijd kan verwerken.
- Plaats producten die sneller slecht worden vooraan in de koelkast in transparante opbergdozen.
- Vries je voedsel in.
- Controleer je eten voordat je het weggooit. Ruiken en proeven kunnen helpen
- Droge voedingsmiddelen kunnen nog steeds worden gebruikt nadat ze de vervaldatum zijn gepasseerd.